کم‌آبی یعنی نبود منابع آب شیرین برای تأمین تقاضای آب متعارف. کم‌آبی، به علت خشکسالی، فقدان بارندگی و آلودگی نیز ایجاد می‌شود.
راهکارهای مدیریت آب
چند روش ساده برای صرفه جویی در مصرف آب:
1- صرفه جویی در مصرف آب در منزل:
- آب باقیمانده کتری خود را دور نریزید. آبی را که می‌توان برای شستشو و آبیاری استفاده کرد را فاضلاب نپندارید.
- آب جوشیده برای آبیاری به برخی گیاهان بسیار مناسب است. آب را در ظرفی جمع کنید و برای آبیاری گیاه و یا باغچه خود از آن استفاده کنید.
- میزان تبخیر آب توسط کتری و یا سماور و یا ظروف دیگر در روی اجاق گاز هرچند به ظاهر قابل توجه به نظر نمی‌آید، ولی باید مورد توجه باشد.
- در تابستان آب خنک مورد نیازتان را در یخچال نگهداری کنید. برای خنک شدن آب شیر مجبور نباشید مدتی آب شیر را باز بگذارید.
- برای خنک شدن آب از چند قطعه یخ هم استفاده کنید تا آب را خنک نوش جان کنید.
- موقع باز کردن شیر آب در همه حال حواستان به شیر آب باشد. خودتان قاضی میزان مصرف آب خود باشید.
- از جریان آب به‌منظور آب شدن یخ گوشت یا دیگر مواد غذایی منجمد استفاده نکنید. برای آب شدن یخِ مواد خوراکی منجمد از چند ساعت قبل اقدام کنید.
- بسته به نوع ماده غذایی، برای آب شدن یخِ آن، می‌توانید آن را در یخچال یا هوای آزاد بگذارید.
- می‌توانید از مایکروفر هم استفاده کنید. برخلاف باورعامه، در برخی موادغذایی یخ زدایی در مایکروفر بهتر سالم تر است.
- یادداشت‌هایی در جاهای مختلفی از منزل خود قرار دهید. صرفه جویی در مصرف آب را به همه یادآوری کنیدو بحران کم آبی را جدی بگیرید.
2– صرفه جویی در مصرف آب، هنگام شستشو:
- به‌طور متوسط بیش از 30% آب در یک خانه در ایران، صرف شستشوی ظرف‌ها و لباس‌ها می‌شود. با استفاده درست، مصرف آب در خانه هایمان را کاهش دهیم.
- در موقع شستن ظرف‌ها سعی کنید شیر آب را باز نگذارید. می‌توانید برای شیر آشپرخانه هم سری فشارشکن استفاده کنید.
- در موقع شستن میوه حواستان باشد که آب را یک سره باز نگذارید. برای شستن میوه و سبزیجات ابتدا آنها را در ظرفی بخیسانید، و سپس با آب بشویید.
- موقع مسواک زدن یا اصلاح صورت، یا شستن دست وصورت با صابون، شیر آب را باز نگذارید.
- در موقع تمیزکاری کف یا دیوار، به جای شستن با آب از جارو استفاده کنید.آب جارو کنید با آب جارو نکنید!
- با افراد وسواسی صحبت کنید. ناراحت کننده است که این افراد به‌دلیل وسواس، آب پرارزش را به فاضلاب‌ها می‌ریزند. افراد تشنه ای هستند که به کمتر از همان آب تلف شده، برای رفع نیاز روزانه نیازمندند. در موارد خاص می‌توانید از پزشک یا روانشناس کمک بگیرید.
3–برای صرفه جویی در مصرف آب، به کارواش بروید:
- شستشوی خانگی خودرو 6 برابر بیشتر از کارواش آب مصرف می‌کند. خودروی خود را به کارواش بسپارید. ولی اگر خودتان آن را می‌شویید، سخت گیرانه در مصرف آب صرفه جویی کنید. به‌جای استفاده از شلنگ و آب تصفیه شده از یک سطل آب استفاده کنید.
4-از وسایل برقی کم مصرف استفاده کنید:
- استاندارد حجم لباس در ماشین لباسشویی بیشتر از نصف و کمتر از 3/4 حجم کل است. اجازه دهید لباس‌ها در لباسشویی به اندازه مناسب جمع شوند بعد از آن ماشین را روشن کنید.
- ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی خود را از نوع کم مصرف یا انواع هوشمند انتخاب کنید. این ماشین‌ها با توجه به حجم لباس یا ظروف داخل آن، آب مصرف می‌کنند.
- امروزه به‌راحتی و با هزینه معقول می‌توانید ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی هوشمند و کم مصرف خریداری کنید. که در اقتصاد خانواده هم صرفه جویی می‌کنید.
5- در حمام، مواظبِ اتلاف مصرف آب باشید:
- مصرف استاندارد روزانه برای استحمام 43 لیتر است. معادلِ زمانِ باز ماندن دوش به مدت 5 دقیقه! یک بار زمان بگیرید و امتحان کنید.
- مدت زمان دوش گرفتن روزانه را به 5 دقیقه کاهش دهید و با اینکارماهانه 4 هزار لیتر در مصرف آب صرفه جویی خواهید کرد.
- می‌توانید برای دوش حمام از انواع کم مصرف استفاده کنید.
- اگر دوش حمام شما در طی کمتر از 20 ثانیه یک ظرف 4 لیتری را بتواند پر از آب کند، حتماً آن را با یک سر دوش کاهنده مصرف تعویض کنید.
- تنظیم دمای آب برای حمام، اغلب باعث هدر رفتن بسیار آب است. می‌توان آن را در ظرفی جمع کرد و برای مصارفی چون نظافت خود حمام، آبیاری گیاه و باغچه و.. به‌کار برد.
- موقع شامپو و چنگ زدن موهای سر در هنگام استحمام، شیر آب را ببندید.
6- کنترل کردن شیرآلات و جلوگیری از نشتی آب:
جلوگیری از نشتی آب: سالانه بیش از 80 هزار لیتر آب بر اثر چکه کردن شیرآلات به هدر می‌رود. مواظب چکه کردن شیرآلات باشید.
تمام شلنگ‌ها، اتصالات و شیرها را به‌طور مرتب کنترل کنید، تا از نشتی آب جلوگیری شود.
مواظب نشتی لوله ها و شیر آلات بی صدا و قطره قطره باشید. روزانه 7 لیتر آب از شیری که چکه می‌کند به هدر می‌رود. “در حالی که برای تعویض واشر آن، تنها یک آچار، یک پیچ گوشتی، دو دست و یک جفت چشم مورد نیاز است. “
در صورت بروز هر گونه مشکل در سیستم آب منزل خود می‌توانید مشکل خود را به کمک بسپارید تا با مراجعه به نزدیک ترین شرکت آب و فاضلاب منطقه شما، موضوع را پیگیری کند.
- از فلش تانک‌های کم مصرف یا دو زمانه استفاده کنید.
- در فلش تانک‌های دو زمانه 35% آب صرف شستشوی دستشویی می‌شود.
- با استفاده از فلاش تانک‌های کم مصرفِ دو زمانه 65% در مصرف آب صرفه جویی می‌شود و 17% مصرف سرانه آب را کاهش می‌دهیم.
- با فلاش تانک‌های روکار و توکار دو زمانه، مصرف آب آرام و بدون پاشش خواهید داشت.
- با استفاده از سایه بان و نصب کولر در سایه با پوشش مناسب و جلوگیری از نشت آب کولر و تیخیر آنجلوگیری کنیم.
7- حواستان به لوله کشی ها باشد:
- لوله های منزل خود را عایق بندی کنید، عایق کاری لوله های آب ِگرم مانع تبخیر آب و اتلاف آب می‌شود.
- می‌توانید بر سر لوله های آب خود دستگاه سنجش میزان مصرف آب نصب کنید. برای این کار از یک لوله کش ماهر استفاده کنید. با این‌کار می‌توانید مصرف ماهانه خود را مشاهده کنید و برای صرفه جویی در مصرف آب برنامه ریزی کنید.
- فکر کنید که در منزل تان با یک لوله کشی ساده چگونه می‌توانید از هدررفت آب تصفیه شده جلوگیری کنید. مثلا می‌توانید چگونه آب مورد استفاده برای شستن سبزی‌ها و میوه ها را برای آبیاری یا هدایت به سمت فلش تانک مجددا مورد استفاده قرار بدهید.
8- کودکان را نگهبان آب کنیم!
سالانه حدود 16 میلیون کودک زیر 5 سال به سبب کمبود آب آشامیدنی سالم جان خود را از دست می‌دهند.
آموزش بحران آب به کودکان می‌تواند در صرفه جویی در مصرف آب تاثیرگذار باشد.
بحران آب را به بچه ها آموزش بدهید و از آنها بخواهید در مدرسه و خانه در مصرف آب صرفه جویی کنند. به آنها یاد دهید در موقع بستن شیر، آب را هدر ندهند.
برای یادگیری بهتر بچه ها و فهم آنها از بحران آب سعی کنید در قالب بازی به آنها آموزش دهید.
در دورهمی های دوستان یا خویشاوندان بچه ها را دور هم جمع کنید و با طرح یک بازی در رابطه با صرفه جویی درمصرف آب موارد لازم را به آنها یاد دهید.
اگر بچه شما علاقمند به آب بازی است، بحران کم آبی را توضیح دهید.
از خرید اسباب بازی ها و سرگرمی هایی که به جریان ثابت آب نیاز دارند، خودداری نمایید.
9- آبیاری گل و گیاه و باغچه هم راه حل دارد!
- اگر در منزل خود گیاهی دارید، می‌توانید گیاهان را صبح زود یا بعد از غروب آفتاب، آب دهید.
- بنابراین آب برای مدت بیشتری در خاک می ماند و دیرتر تبخیر می‌شود.
- شدت نیاز به آب گیاهان، در زمستان و پاییز نسبت به فصل گرم کاهش می‌یابد. به این نکته توجه کنید و در تابستان دوره های آبیاری را کاهش دهید.
- زمانی که سرگرم آب دادن باغچه و گلهای منزل هستید با شنیدن صدای زنگ تلفن یا زنگ در، بهتر است ابتدا شیر آب را ببندید وبعد به آنها پاسخ دهید.
- برای آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته ها و گل‌ها از آبیاری قطره ای استفاده کنید.
- استفاده از روش کوزه در آب به روش سنتی سهم زیادی در صرفه جویی در مصرف آب در هنگام آبیاری گیاهان دارد.
- با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه ای که در آن زندگی می‌کنید گل و گیاه خانه خود را انتخاب کنید.
- در یک منطقه نیز گیاهانی را در کنار هم بکارید که نیازی مشابه داشته باشند.
- 10- بسته به محل زندگی‌تان گیاه مورد نظر را انتخاب کنید:
- برای مناطقی که به اندازه کافی بارش دارد می‌توانید از گیاهانی که بیشتر به آب احتیاج دارند استفاده کنید.
- در مناطق گرم و خشک بوته ها، چمن‌های بومی و مقاوم به خشکی که به آب کمتری نیاز دارند و تحمل ماه های گرم تابستان را دارند بکارید.
- این گونه ها هنگام کاشت، نیازی به آبیاری مرتب ندارند و معمولاً یک دوره خشکی را بدون آبیاری به خوبی تحمل می‌کنند.
- از کاشت گیاهانی مانند: چمن و شمشاد که هر روز نیاز به آبیاری فراوان دارند؛ خودداری کنید.
11- حوض ها و استخرهای خانگی مقرون به صرفه نیستند:
- استخرهای خصوصی و حوض های آب نما در فصل گرم، تبخیر سطحی بسیار بالایی دارند.
- حتی الامکان از استخرهای مراکز ورزشی و عمومی استفاده کنید واز ساخت استخر در منازل امتناع ورزید.
- ساخت استخر در منازل در شرایطی بحرانی کمبود آب در ایران مقرون به‌صرفه نیست.
اهمیت صرفه جویی مصرف آب
- اگر استخر رو باز دارید، در فصل‌های گرم روی آن را بپوشانید تا آب تبخیر نشود.
- در برخی از مناطق، تخلیه و دوباره پر کردن استخر با محدودیت‌های شدید یا ممنوعیت رو‌به‌روست بنابراین حفظ آب اهمیت زیادی دارد.
- از نصب چرخه های آب تزیینی و فواره های تزیینی پرهیز کنید. مگر اینکه آب در سیستم، بازیافت شود.
- آب شرب تصفیه شده است و برای ساخت و ساز نیست. بنابر قانون استفاده از آب شرب برای ساخت و ساز ممنوع است و جریمه دارد.
- در حالی که کمبود شدید آب در کشور احساس می‌شود لزومی به شستشوی حیاط یا پیاده روی مقابل مغازه و منزل نیست.
- اگر همسایه یا مغازه داری را می‌بینید که در مصرف آب افراط می‌کند، با زبان خوش او را متوجه بحران آب کنید. ” خودمان را مسئول بدانیم و بی تفاوت نباشیم.”
اهمیت صرفه جویی مصرف آب
- می‌توانید هر گونه اتلاف قابل توجه آب را (شکستگی لوله ها، باز بودن لوله ها، هدر روی آب در هر نقطه) به مرکز ارتباطات مردمی آب و فاضلاب تهران (تلفن 122) اطلاع دهید.
- در زمان رفتن به سفر، حتما شیر فلکه بعد از کنتور آب را ببندید. از وقوع هر گونه حادثه پیشگیری کنید.
- در طول سفر به شهرهای مختلف، در هتل، مهمانپذیر یا محل اسکان خود، موارد یاد شده را به‌خاطر بسپارید.
- ساکنان شهرهای زیارتی و توریستی، مانند مشهد که هر ساله بالغ بر 14 میلیون زائر دارند با کم آبی و جیره بندی ناخواسته مواجه نشوند.
* استفاده از آب باران
در برخی منازل شهری و یا روستایی می‌توان ناودان‌ها را طوری تعبیه کرد که آب باران به باغچه ها هدایت شود.
در یکی از شهرهای شمال کشور، بسیاری از خانه ها، آب انباری برای جمع آوری آب باران تعبیه کرده اند.
مواقع قطع آب، برای شست وشو و آبیاری از آن آب استفاده می‌کنند.
همه چیز در حال سخت شدن است مثل آب خوردن!
از ذخیره آب ایران فقط چند قطره باقیست. همه چیز در حال سخت شدن است مثل آب خوردن! شاید مجبور باشید برای تامین آب در صف آب بمانید و آب را کوپنی و به مقدار محدود دریافت کنید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، با رعایت نکات ساده در صرفه جویی در مصرف آب سهیم باشیم. ضرب المثل قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود اینجا کاربرد دارد. استفاده درست و صحیح از منابع طبیعی نیازمند تمرین و اراده همگانی است. پس صرفه جویی می کنیم تا بی آب نمانیم!
اگر برای صرفه جویی در مصرف آب اقدام نکنیم شاید مجبور باشیم آب کوپنی بخوریم.
نحوه نگهداری آب در منزل:
باتوجه به شیوه نگهداری آب آشامیدنی، آب نیز ممکن است خراب شود. ممکن است به هر دلیلی مجبور به ذخیره آب شوید، بهتر است بدانید که هر نوع آب آشامیدنی تاریخ انقضاء داشته و شیوه نگهداری نیز برای هر آبی متفاوت است. آب را نباید بیش از ۶ ماه نگهداری کرد. آب‌های گازدار نیز به دلیل اینکه به مرور زمان گاز‌های داخل آب به مرور آزاد می‌شود طعم آنها تغییر کرده و مصرف آنها در نگهداری بلند مدت توصیه نمی‌شود.
آب شیر به دلیل اینکه در مجاورت دی اکسید کربن هوا قرار دارد به مرور طعم کهنگی و ماندگی به خود می‌گیرد. بهتر است آب در ظروف سربسته و در محیطی تاریکی و خشک نگهداری شود که زودتر از انتظار خراب و یا غیرقابل استفاده نشود.
آب تصفیه توسط دستگاه تصفیه آب خانگی در مخزن دستگاه نگهداری می شوند. دستگاه تصفیه آب خانگی هر ساعت ۸ لیتر آب تصفیه شده و سالم را در مخزن آب ذخیره می کند که برای مصارف روزانه استفاده می شود. تا زمانی که شما از دستگاه در طول شبانه روز استفاده می کنید آب داخل مخزن سالم است. اما اگر برای چند هفته دستگاه تصفیه آب خانگی خاموش باشد، بهتر است که آب مخزن را یکبار کاملا خالی کنید. همچنین به این نکته توجه کنید که لازم است هر ۵ سال یکبار مخزن دستگاه تصفیه آب خانگی خود را تعویض نمایید.
استفاده از مخزن پلی اتیلن برای حل مشکل کم آبی آپارتمان
مخزن‌های آب یکی از بهترین راهکارها برای حل کمبود آب شرب در آپارتمان هستند. برای این کار شما باید ابتدا بدانید که چه میزان از حجم مخازن می‌تواند جوابگوی نیاز ساختمان شما باشد؛ به طور میانگین بر اساس محاسبات صورت گرفته، هر فرد در روز به طور متوسط 150 لیتر مصرف آب دارد. بنابراین برای هر واحد آپارتمان حجم ذخیره سازی 250 لیتر است.
در نتیجه برای نگهداری آب شرب به عنوان راهکاری برای مقابله با تهدید کم آبی در یک آپارتمان 4 واحدی نیاز به یک مخزن 1000 لیتری خواهید داشت
تانکر آب پلی اتیلن یکی از مرغوب‌ترین و بادوام‌ترین مخازن آبی است که می‌تواند حجم بالایی از آب را در مدت زمانی طولانی در خود نگهداری کند. هیچ‌گونه مواد سمی در این مخازن وجود ندارد. در واقع تانکر آب پلی اتیلن نوعی از تانکرهای مدرن و پیشرفته است که قدرت نگهدارنده بالایی دارد.
اهمیت صرفه جویی مصرف آب
در کمپین‌های مختلف به‌منظور صرفه جویی در مصرف آب (کمپین قطره قطره یا کمپین یک قطره آب و…. ) شرکت کنیم. در شبکه های اجتماعی دیگران را برای حفظ باقیمانده آب در ایران تشویق کنیم.