کنترل دولتی بهداشت مواد غذایی
به طور مثال سازمان گوشت توسط بازرسان خود در کشتار های دولتی وخصوصی کیفیت گوشت ذبخ شده را از لحاظ میکروبی ،وزن و عاری بودن از هر گونه بیماری دامی کنترل می نماید .
کنترل بهداشتی مواد غذایی در منزل
به منظور کنترل بهداشتی مواد غذایی در منزل توجه به نکات زیر ضروری است .
۱- شستن دست ها با آب و صابون در هنگام تماس با ماده غذایی یا غذا
۲- کوتاه کردن ناخن ها و برس زدن به آنها هنگام شستن
۳- عدم جویدن ناخن ها و یا قرار دادن انگشتها در دهان
۴- عدم استعمال دخانیات در
نکات مهم بهداشتی به هنگام تدارکات و تهیه غذا
مرحله اول : تامین مواد اولیه
۱- مواد اولیه خام ، خصوصاً موادی را که در مدت کوتاه فاسد می شود را از فروشنده ها ی آشنا یا مراکز معتبر فروش مواد غذایی تهیه نماید .
۲- در هنگام خرید مواد غذایی بسته بندی شده ، حتماً به تاریخ مصرف و علامت استاندارد روی بسته توجه کنید ، از تازگی و ایمنی آن اطمینان داشته باشید .
۳- قوطیها ی کنسرو مواد غذایی باید سالم ( بدون فرو رفتگی و یا بادکردی ) باشد .
۴- زمان و دما درمورد مواد غذایی فاسد شدنی اهمیت فراوانی دارد . دمای مواد غذایی گوشتی و یا لبنی در هنگام خرید باید زیر ۷ درجه ساتنتی گراد باشد .
۵- در هنگام حمل و نقل ،مواد غذایی را جدا از هم نگهداری کنید .
مرحله دوم : بهداشت دراماده سازی موادغذایی
۱- رعایت نکات بهداشت فردی ، که قبلاً توضیح داده شد .
مهم ترین مورد شستن دستها با آب و صابون می باشد .
۲- کلیه وسایل و سطح عمل آوری را قبل و بعد از عمل آوری تمیز و بهداشتی کنید .
۳- کلیه مواد خام غذایی ،قبل از استفاده باسد کاملاً شسته و تمیز شوند ،پاکتها ی شیر و خامه و رب و یا قوطیهای کنسرو هم پیش از باز کردن باید کاملاً شسته شوند .
۴- کلیه مواد خام غذایی ، قبل ا ز استفاده باید کاملاً شسته شوند .
پاتهای رب و یا قوطیهای کنسروپیش از باز کردن باید کاملاً شسته شوند.
۵- گوشت منجمد نباید در دمای اتاق از انجماد خارج شود . سبزی و میوه منجمد را بدون خروج از انجماد مورد طبخ قرار دهید .
۶- در دوران بیماری از تماس با مواد غذایی یا غذای آماده برای سرواجتناب کنید .
مرحله سوم : بهداشت طبخ
۱- دمای طبخ گوشت باید ، به حداقل ۶۰ درجه برسد .
۲- افزودنیهای غذای باید ادویه جات را در مراحل اولیه طبخ به غذا اضافه کنید که در دمای مناسب طبخ قرار گیرد .
۳- گوشت خورشتی را به قطعات کوچک خرد کنید .
۴- استعمال دخانیات در هنگام عمل آوری غذا درهر مرحله اکیداً ممنوع است .
۵- تخم مرغ رادردرست قبل ازطبخ ، ازیخچال خارج کنید و باقیمانده ی کلیه مواد غذایی راکه تخم مرغ خام به همراه دارند ، پس ازاستفاده دور بریزید .
۶- از مصرف غذا ی سوخته ، خوصوصاً گوشت ( کبابی ) و نان جداً خودداری کنید.
۷- از تماس دست با صورت ، مو و یا هر شی ء غیراز مواد غذایی و ظروف تمیز مورد طیخ در هنگام عمل آوری غذا خود داری کنید .
مرحله چهارم : نکات بهداشتی توزیع و مصرف غذا
۱- در هنگام سرد ، غذا گرم و غذای سرد باید سرد مصرف شوند.
۲- زمان مصرف غذا نباید خیلی طولانی باشد ، زیرا دمای اتاق بهترین دما برای رشد و تکثیر مکیروارگانیسمها ی بیماریزا است .
۳- از گرم کردن غذای آماده با روش انتقال حرارت آهسته استفاده نکنید.
۴- برای استفاده از غذاهای از پیش آماده ، به تاریخ مصرف آنها توجه کنید تا از موعد مصرفشان نگذشته باشد .
مرحله پنجم : نکات بهداشتی در نگهداری و دور ریزغذا
الف ) نگهداری
- غذای باقیماند ه را پس از توزیع و مصرف بلافاصله سرد کرده ،در یخچال یا فریزر نگهداری کنید .
- سرد کردن غذای طبخ شده برای نگهداری باید در حداقل زمان صورت گیرد .
- سر پوش رف حاوی غذای گرم نباید در هتگام خنک کردن روی ظرف باشد ( برای حفاظت غذا بهتر است از پارچه تمیزی به عنوان سر پوش استفاده کرد )
- بلافاصله پس از سرد کردن ، عذا باید بسته بندیشده ، در یخچال یا فریزر در دما ئ برودت مناسب قرار گیرد .
- کلیه غذاهای آماده برای نگهداری راتاریخ بزنید و در هنگام استفاده از غذاها ی بسته بندی شده قدیمی تر استفاده کنید .
- غذاهای تاریخ گذشته را با غذاهای تازه آماده شده برای نگهداری ،مخلوط نکنید – غذاها را برای اندازه یک وعده بسته بندی کنید که در هنگام مصرف ، غذای آماده بسته بندی شده بیش از یک بار گرم نشود .
ب ) دورریز
- ظرف دورریز غذا باید مشخص باشد . محل نگهداری ظروف دورریز غذا و یا سطل زباله باید کاملاً از محل آماده سازی و طبخ ، توزیع و سرو غذا دور باشد .
- سطل و محل دفع زباله باید به طور مرتب شسته و بهداشتی شود .
- چنانچه زباله خشک از مرطوب جداشود ، در فرآیند تبدیل زباله کمک شایانی خواد بود .
- لوله های فاضلاب و محل های خارج و دفع آب شستوباید کاملاً پوشیده و دارای حفاظ مشبک باشد .
- چنانچه نانهای استفاده نشده را جمع آوری می کنید در بسته های بهداشتی نگهداری شوند و کاملاً خشک باشد تا کپک نزند و برای استفاده خوراک دام بهداشتی و عاری از میکرو اورگانیسمهای بیمای زا باشد .
گروه مهندسی بهداشت محیط و حرفه ای شبکه بهداشت و درمان راز و جرگلان